PLASTİK GERİ DÖNÜŞTÜRÜLEBİLEN DEĞERLİ BİR ATIKTIR

Plastiklerin yeri doğa değildir. Plastik geri dönüşüm Tüm atıklar gibi plastik atıkların da bilinçli kullanılması ve daha sonra geri dönüşüme kazandırılması gerekiyor. Yanlış kullanımın faturasını plastiklere kesemeyiz. Bu noktada bilinçli insan faktörü önem kazanıyor.

Avrupa’daki duruma bakarsak, 2008 yılında Avrupa’da kullanılan tüm plastik ambalajların yüzde 29’u, hedeflenen yüzde 22,5’lik oranı da geçerek geri dönüştürüldü. Geri kazandırılan plastiklerin 5,3 milyon tonu hammadde olarak kullanılırken, 7,8 milyon tonu ise enerjiye dönüştürüldü. Son 10 yılda Avrupa’da yıllık yüzde 3 oranında artan çöpe rağmen çöplüklere giden çöp miktarının aynı kayması geri dönüşümün zaferi olarak yorumlandı.

Plastik poşetlerinin yasaklanması tartışmalarının ötesine geçerek bilinçli tüketim ve geri dönüşümü nasıl yaygınlaştırabiliriz konuları üzerinde düşünebiliriz. Çevreye karşı sorumluluk hisseden tüm bireylerin, tüketim alışkanlıklarını yeniden gözden geçirmesi gerekiyor. Yasaklar yerine, “sınırsız ve sorumsuz tüketimi”, “kullan at” kültürünü tartışmaya açabiliriz.

Artık tüm dünyada çevreyi korumak için 3R prensibini benimseniyor. Reduse, Reuse ve Recycling yani tüketimini azalt, yeniden kullan ve geri dönüştür. Plastikler geri kazanılıp tekrar kullanıldığında;

-Plastiklerin hammadde kaynakları korunur.
-Plastik üretiminde enerji tüketimi azalır.
-Depolama alanlarının ömrü uzar.
-Yeni iş alanları oluşur.
-Atıkların enerjiye dönüşümü artar.

Kullanılmış plastik geri dönüşüm geri kazanılıp tekrar üretime sokulduğunda yeni montlar, endüstriyel fiberler, iş şapkası, bakkal arabası sapları, okul ve işyeri parçaları, golf ve tenis malzemeleri, bahçe mobilyası köşe taşları, çöp toplama kutuları, saksı, bank, oto yedek parçaları, su metre kutusu, kovalar, halı malzemesi ve dren boruları gibi yeni plastik ürünleri elde etmek mümkün.

Örneğin, her gün özellikle dışarıda su içmek için kullandığımız pet şişelerin yapıldığı malzeme olan PET’ler geri kazanıldığında şu ürünler üretilebiliyor;

Halı tabanları, uyku torbaları, giysilerdeki yalıtım maddesi, oto parçaları, boya fırçaları, can kurtarma yastıkları, torbalar, posta kutuları, piknik masaları, çitler, yürüyüş botları, çift bölmeli kovalar, laser toner kartuşu, kayışlar ve geotekstiller vb.

•Amerika’da her saat 2.5 milyon plastik şişe içecek şişesinden bir plastik mont elde edilebilir.
•1050 adet geri kazanılmış plastik tepsiden 6 kişilik bir oturma grubu yapmak mümkün.
•2.5 litrelik bir plastik şişe geri kazanılıp üretimde kullanılırsa 6 saatlik 60 watt’lık elektrik enerjisini tasarruf edilebilir.
•25 adet 2 litrelik içecek şişesi geri kazanılsa bu maddeden bir plastik süveter elde edebilirsiniz.
•25 kullanılmış plastik şişeden bir ceket üretilebilir.
•35 adet 2.5 litrelik kullanılmış PET şişesinden bir uyku tulumu yapılabilir.

Geri kazanılması mümkün olmayan plastik geri dönüşüm (ambalaj atıkları) ise enerji amacı ile kullanılabilirler. Plastik malzemelerin kalorifik değerleri de oldukça yüksektir.

Piyasada kullanılan çeşitli malzemelerin kalorifik değerleri şöyledir:

•PlastiklerKcal/kg.
Polietilen (PET) 11060 / Polipropilen (PP) 11030
Polistiren (PS) 9900
•Lastik 9900
•Gazete 4800
•Deri 4000
•Odun 3750/Ort.
•Çöp 2500
•Yard Atığı 1700
•Gıda Atığı 1450
•Fuel Oil 11600
•Linyit Kömürü 5330

•ince bir plastik torba üç kez kullanılıyorsa, pamuklu kumaştan imal edilmiş tekrar kullanılabilir bir torbanın çevresel dengeyi kendi lehine çevirmesi için en az 400 kez kullanılması gerekecektir.
•Tüketicilerin plastik torba kullanımını benimsemesinin arkasında yatan neden, plastik torbaların son derece işlevsel (kendi kütlelerinin 1,000 katına kadar taşıyabilmesi), hafif, güçlü, su geçirmez, ucuz ve mağaza veya dükkanlardan alınan diğer ürünleri veya gıda ürünlerini taşımanın hijyenik bir yolu olarak değerlendirilmesi olsa da, perakende satıcılar ve endüstrinin plastik torbaları tercih etmesinin nedeni, bunların ucuz, kolay depolanıp taşınabilir ve reklam amaçlı kullanılabilir olmasıdır. Modern HDPE torbalar 2-8 g arası ağırlığa sahip olmasına karşın, hafif süpermarket taşıma torbaları 5-7 g arası gelir.

•Plastik torbalar petrol rafine işleminin bir yan ürününden elde edilir ve böylece, aksi takdirde atık hale gelecek kaynaklar kullanılır

Polikarbonat plastik, gıda ambalajlarında nasıl kullanılır?

Polikarbonat plastik hijyenik olması ve gıdaları bozulmalara ve kontaminasyona karşı koruması sebebi ile gıda ve içecek ambalajlarının her ikisinde de kullanılmaktadır. Plastiklerin, toplum sağlığının korunmasında hayati öneme sahip olan gıda ve içeceklerin bakterilere karşı korunmasında, mükemmel derecede etkili oldukları kanıtlanmıştır.

Damacanalarda Bisphenol A (BPA) insan sağlığına ne gibi zararları vardır?

EFSA(Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi), Avustralya Yeni Zelanda Gıda Standartları Kurumu ambalajlarda kullanılan BPA malzemesinin güvenilir olduğu ve ambalajlarda kullanılmakta olan BPA seviyelerinin bebeklerin ve yetişkinlerin sağlığı açısından herhangi bir risk taşımadığı yönünde açıklamada bulunmuşlardır. Normal şartlarda BPA su içerisinde çözünmemektedir. Çözünse bile miktarı analiz ile tayin edilemeyecek kadar düşük düzeydedir. Otoritelere göre de insan sağlığı açısından herhangi bir risk oluşturmamaktadır. Plastik geri dönüşüm Amerikan Çevre Koruma Ajansı ve Avrupa Gıda Güvenliği Kurumu standardlarına göre Bisphenol A ‘nın insan sağlığı için güvenli olmayan boyutlara ulaşması için 80 kg olan bir bireyin günde 2000 litre su tüketmesi gerekmektedir.